JavaScript Nedir?

JavaScript Nedir?

JavaScript Web sayfaları için yeni bir scripttir ve özelliği HTML
sayfanızın içine yerleştirilebilmesidir. JavaScript ile ilginç
elemanlar kullanarak HTML sayfanızı geliştirecek birçok olanağa sahip
olacaksınız. Örneğin kullanıcının sayfanızı incelerken yaptığı
hareketlere anında karşılık verebilirsiniz. Ayrıca bir zamanlar sadece
CGI ile mümkün olan bazı olaylar JavaScript ile de yapılabilir. Yani
JavaScript'in yardımıyla gerçekten de kaliteli Web sayfaları
yaratabilirsiniz. Şu anda Internet üzerinde JavaScript ile ilgili
birçok örnek bululunmaktadır. Gamelan'da (JavaScript kısmında) birçok
adres mevcut. Netscape'de ise JavaScript ile ilgili en son ve en
ayrıntılı dökümanları bulabilirsiniz ancak bu dökümanların dili biraz
ağırdır.


Java ve JavaScript Arasındaki Farklar Nelerdir?



Her ne kadar adları birbirinin nerdeyse aynısı olsa da Java ile
JavaScript aynı şeyler değildir. Java bir programlama dilidir,
JavaScript ise bir scripttir(Adından anlaşıldığı gibi). Farkları ise;
Java ile gerçek programlar yazarsınız ancak program yazmakla uğraşmadan
güzel şeyler yaratmak istenildiğinden ve ağır çalıştığından dolayı Java
çok yaygınlaşmamıştır. JavaScript, ayrı bir programlama dilinden çok
HTML'nin bir uzantısıdır denebilir. Tabii ki bu 'resmi' bir tanımlama
değil, ama Java ve JavaScript arasındaki farkı anlatmak için iyi bir
tanımlamadır.


Hem Java, hem de JavaScript hakkındaki daha ayrıntılı açıklamayı http://www.gamelan.com adresinden alabilirsiniz.





--------------------------------------------------------------------------------

JavaScript'leri Çalıştırmak

JavaScript'i destekleyen ilk tarayıcı Netscape Navigator 2.0 idi. Tabii
ki daha yeni versiyonlar da bu dili destekliyor. Her ne kadar değişik
versiyonlarda bazı problemler olsa da JavaScript'i tüm Netscape ailesi
destekleyecektir. Bununla beraber yakın gelecekte tüm tarayıcılar
JavaScript'i destekleyeceklerdir. Örneğin yakında çıkacak olan
Microsoft Internet Explorer 3.0 JavaScript desteğiyle piyasaya
sürülecektir. Yani JavaScript gelecekte çok yaygın olacağından bu
tekniği şimdiden öğrenmek faydalı olacaktır. Gördükçe anlayacaksınız ki
JavaScript yazmak gerçekten de çok kolay. Size gereken sadece birkaç
ana teknik ve çevrenizde aynı konuyla uğraşan, bilgi alışverişi
yapabileceğiniz kişiler bulmaktan ibaret olacaktır.

Tabii ki JavaScript öğrenebilmeniz için öncelikle HTML hakkında
bilgi sahibi olmanız gerekli. HTML hakkında Internet'te birçok kaynak
mevcuttur. Yahoo'da 'html' konu başlığını ararsanız pek çok kaynak
bulabilirsiniz.(Bu kaynaklar piyasadaki kitaplardan çok daha faydalıdır
çünkü sürekli güncellenmektedirler. Internet'in büyüme hızına başka
türlü yetişmeniz biraz zor.)




--------------------------------------------------------------------------------



JavaScript'lerin Sayfaya Yerleştirilmesi



Şimdi size bazı ufak scriptler göstermek istiyorum. Böylelikle bu yeni
script dilinin HTML dökümanlarında nasıl kullanıldığını ve bu dille
neler yapabileceğinizi görebilirsiniz. Ben, HTML dökümanına sadece
normal bir yazı yazan çok küçük bir scriptle başlamak istiyorum.






İlk yazdığım JavaScript!








Bu normal bir HTML yazısıdır.






document.write("İşte JavaScript!")






HTML'ye dönüş.





Eğer JavaScript'i destekleyen bir alıcı kullanıyorsanız bu scripti
çalışırken görebilirsiniz. Eğer alıcınız JavaScript'i desteklemiyorsa
bu çıktı biraz acaip görünebilir.


Bu normal bir HTML dökümanıdır.

İşte JavaScript!

HTML'ye dönüş.



Bu script'in pek de yararlı olduğunu söyleyemeyeceğim. Aynı şeyi HTML
komutları ile çok daha hızlı ve kısa yazabilirsiniz. Bu örnekle size
asıl göstermek istediğim komutu idi. Bu komutu
dökümanınızın herhangi bir yerinde kullanabilirsiniz.




--------------------------------------------------------------------------------



İlk Fonksiyon



Sizi gereksiz scriptlerle sıkmak istediğimden doğrudan fonksiyonlara
geçmek istiyorum. Fonksiyonlar da anlaşılması zor bir şey değildir
fakat inanın bana, çok daha faydalıdır. Fonksiyonlar kullanıcının
yaptığı hareketlerle işlev kazanır ve komutları arasına
yazılırsa daha iyi olur. Bu komut sayfada okunan ilk yer olduğundan
fonksiyonları buraya yerleştirmek gayet mantıklıdır. Böylece kullanıcı
fonksiyon çağıracak bir harekette bulunamadan önce fonksiyonlar
tanımlanmış olur. Scriptler ise HTML dilinde sayfada görünmeyen, sadece
sayfanın kayanağında(Document Source)görülen 'yorum' satırlarının içine
yazılır. Böylece JavaScript'i desteklemeyen alıcılar scriptle ilgili
kısımları yorum olarak düşünür ve hata mesajı ya da garip şekiller
yaratmazlar.


























Eğer bu örneği hemen şimdi test etmek istiyorsanız ve JavaScript'i
destekleyen bir alıcınız varsa lütfen aşağıdaki düğmeye basın.






Bu script bir düğme yaratacaktır ve bu düğmeye bastığınızda bir
'Selam!' yazan bir pencere oluşacaktır. Ne muhteşem değil mi? Peki bu
scriptte neler oluyor? Öncelikle fonksiyon alıcı tarafından okunur ve
bilgisayarın hafızasında tutulur. Daha sonra normal 'HTML' dilindeki
komutuyla düğme yaratılır. Ancak bu düğmede yeni birşey
görmektesiniz: 'onClick' . Bu yazı alıcınıza tuşa basıldığında hangi
fonksiyonu çağıracağını söyler(Tabii eğer alıcınız JavaScript'i
destekliyorsa). 'dugmebas()' fonsiyonu komutları arasında
tanımlanmıştı. Böylece düğmeye basınca fonksiyon gerçekleştirildi. Bu
script'te yeni birşey daha var: 'alert'(Uyarı). Bu metod JavaScript'te
zaten mevcut olduğundan size sadece onu çağırmak kalmıştır. Bunun gibi
birçok metod Netscape'in sitesinde bulunmaktadır. Ben burada sadece
birkaçını göstereceğim.




--------------------------------------------------------------------------------

Form elemanları

Biraz ilerleme kaydettik sayılır. Aslında şu anda sadece scriptlerimize
fonksiyon ekleyerek yapabileceğimiz birçok işe yarar şey var. Şimdi
size kullanıcının forma yazdığı şeyleri nasıl okuyacağınızı
göstereceğim.


















Adınız:















Şimdi bu scripti test edebilirsiniz:



Adınız:



Bu script'te de yeni bazı elemanlar kullandık. İlk başta bir yorum
yerleştirdik ki eski alıcılar script'i okumaya çalışmasın. Bu
satırlardaki boşluklar ve yazıların yerleştirildiği yerler önemlidir.
Yanlış yazarsanız bu script'iniz JavaScript destekli alıcılarda hata
mesajı yaratır. komutları arasındaki 'onBlur' komutu
bilgisayara forma bilgi girildiğinde hangi fonksiyonu çağıracağını
söyler. Formu doldurup 'enter' tuşuna bastığınızda ya da fareyi
dışarıda biryere tıkladığınızda 'adoku(str)' fonksiyonu çağrılır.
Fonksiyon da 'adoku(this.value)' komutu ile forma girdiğiniz bilgiyi
alır. 'this.value'(bu.değer) bu forma girdiğiniz değer anlamına gelir.






--------------------------------------------------------------------------------



Son Yenilenme Tarihi

Sanırım şimdi vereceğim özellik ilginizi çekecektir. Script'imize tarih
fonksiyonu yerleştireceğiz. Böylece yarattığınız HTML sayfasının en son
değiştirildiği tarihi otomatik olarak yazdırabilir ve herseferinde
sayfanıza tarih atmak zorunda kalmazsınız. Basit bir script yazarsınız
ve gelecekte sayfada değişiklik yaptığınızda tarih otomatik olarak
değişecektir.






Basit Bir HTML - Sayfası.




Son Değişiklikler: